Chứng Chỉ Nghiệp Vụ Khai Hải Quan Là Gì? Có Giá Trị Ra Sao?

Chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan (gọi tắt là Chứng chỉ khai hải quan) là văn bằng do Cục Hải quan cấp cho cá nhân vượt qua kỳ thi do Trường Hải quan tổ chức.

Đối với những cá nhân hoặc tổ chức có nhu cầu hành nghề khai thuê hải quan hoặc làm việc trong các đại lý làm thủ tục hải quan, việc có Chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan là điều kiện bắt buộc để được cấp mã số và hành nghề hợp pháp.

Bài viết sau, Xuất nhập khẩu Lê Ánh sẽ hướng dẫn bạn đầy đủ quy trình thi và cấp chứng chỉ này theo quy định hiện hành, đồng thời trích rõ các điều khoản pháp lý cụ thể.

I. Cơ sở pháp lý về chứng chỉ khai báo hải quan

Việc thi và cấp Chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan được quy định tại các văn bản pháp luật sau:

• Luật Hải quan 2014 – Điều 20: quy định điều kiện hành nghề đại lý thủ tục hải quan.
• Thông tư 12/2015/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành, có hiệu lực từ ngày 15/03/2015, quy định:

Điều kiện thi và cấp chứng chỉ;

Điều kiện cấp mã số nhân viên khai hải quan.

• Thông tư 22/2019/TT-BTC và Thông tư 36/2023/TT-BTC: sửa đổi, bổ sung quy định tại Thông tư 12.
• Quy định mới về tổ chức thi, đề thi, công nhận và cấp chứng chỉ được thực hiện thống nhất dưới sự quản lý của Cục Hải quan địa phương (trực thuộc Tổng cục Hải quan).

III. Ai là đối tượng được phép dự thi?

Theo Điều 2 – Thông tư 12/2015/TT-BTC, các đối tượng sau có thể đăng ký thi:

1. Đại lý làm thủ tục hải quan.

2. Nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan.

3. Tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ đại lý làm thủ tục hải quan.

4. Người dự thi cấp Chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan.

5. Cán bộ, công chức hải quan và cơ quan hải quan các cấp.

III. Đối tượng bắt buộc thi chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan

Theo quy định pháp luật hiện hành, chỉ có các đối tượng sau đây bắt buộc phải có Chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan do Cục Hải quan cấp:

1️⃣ Nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan

Căn cứ Luật Hải quan 2014, Điều 20 khoản 2(b):

“Nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan …đáp ứng điều kiện sau đây:

b) Có chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan;

c) Được cơ quan hải quan cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan.”

Theo Thông tư 12/2015/TT‑BTC, Điều 2 và Điều 9:

Điều 2 liệt kê đối tượng áp dụng gồm “Nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan” – tức nhóm người phải thi và có chứng chỉ.

Điều 9 quy định rõ hồ sơ cấp mã số nhân viên đại lý bắt buộc kèm “Chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan”.

2️⃣ Đại lý làm thủ tục hải quan – tổ chức

Thông tư 12/2015/TT‑BTC, Điều 2 cũng liệt kê “Đại lý làm thủ tục hải quan” là đối tượng áp dụng các quy định về cấp chứng chỉ, cấp mã số và thu hồi mã số liên quan đến nghiệp vụ khai hải quan

Ngoài ra, một số cơ quan tuyển dụng yêu cầu bắt buộc phải có chứng chỉ này để chứng minh năng lực nghề nghiệp.

Thường chứng chỉ chỉ là điều kiện để cấp mã số nhân viên đại lý khai hải quan, chứ không áp dụng cho nhân viên nội bộ doanh nghiệp.

Còn lại đa số các trường hợp không cần chứng chỉ. Tuy không bắt buộc, nhưng việc có chứng chỉ giúp nâng cao năng lực, tăng cơ hội tuyển dụng và dễ dàng phát triển nghề nghiệp lâu dài.

>>>>> Xem thêm: 

• Thủ Tục Hải Quan Hàng Nhập Chính Ngạch Gồm Những Gì?
• Triển Khai Hệ Thống Thông Quan Điện Tử - Ecus6
• Bộ Chứng Từ Làm Thủ Tục Hải Quan Đầy Đủ Gồm Những Gì?

IV. Quy trình đăng ký dự thi chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan

1. Cơ sở pháp lý

Thông tư 12/2015/TT‑BTC (hiệu lực từ 15/03/2015, được sửa đổi bởi Thông tư 22/2019 và 36/2023) quy định chi tiết:

• Thủ tục cấp Chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan;
• Cấp, gia hạn và thu hồi mã số nhân viên đại lý khai hải quan

2. Hồ sơ dự thi gồm:

Theo Điều 5 – Thông tư 12/2015/TT-BTC, hồ sơ dự thi bao gồm:

• Phiếu đăng ký dự thi (mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư);
• Bản sao công chứng bằng tốt nghiệp từ trình độ cao đẳng trở lên;
• 02 ảnh màu 3×4 (chụp trong vòng 6 tháng);
• Bản sao CMND/CCCD;
• Các giấy tờ chứng minh miễn thi môn (nếu có).

3. Nơi nộp hồ sơ:

Để nộp hồ sơ thi chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan, bạn cần đăng ký dự thi trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Hải quan.

Sau đó, nộp hồ sơ tại Cục Hải quan tỉnh/thành phố nơi dự thi;

IV. Tổ chức thi và hình thức thi

Hình thức thi:

Theo hướng dẫn hiện hành của Cục Hải quan, kỳ thi được tổ chức ít nhất 1 lần/năm, theo khu vực hoặc cấp vùng miền.

Thi trắc nghiệm trên máy tính tại trung tâm khảo thí của cơ quan hải quan;

Thí sinh thi 3 môn:

• Pháp luật về Hải quan;
• Kỹ thuật nghiệp vụ ngoại thương;
• Kỹ thuật nghiệp vụ hải quan.

Yêu cầu: Mỗi môn thi đạt từ 50 điểm trở lên (thang điểm 100);

Được bảo lưu kết quả của các môn đã đạt trong vòng 1 năm.

📌 Theo hướng dẫn mới (dự kiến áp dụng rộng rãi từ 2025), đề thi sẽ được xây dựng thống nhất toàn ngành, đảm bảo độ chuẩn hóa, tránh cục bộ theo địa phương.

V. Cấp chứng chỉ nghiệp vụ khai báo hải quan

Điều kiện được cấp chứng chỉ:

• Căn cứ Điều 6 – Thông tư 12/2015/TT-BTC, chứng chỉ sẽ được cấp khi cá nhân:
• Đã đạt đủ 3 môn thi theo quy định;
• Có đầy đủ hồ sơ hợp lệ theo yêu cầu;
• Không thuộc các trường hợp bị xử lý vi phạm hành chính hoặc hình sự liên quan đến hải quan.

Thời hạn cấp:

Trong vòng 30 ngày kể từ ngày công bố kết quả thi, Cục Hải quan tổ chức nơi dự thi sẽ cấp chứng chỉ.

VI. Điều kiện cấp mã số nhân viên khai hải quan (sau khi có chứng chỉ)

Theo Điều 9 – Thông tư 12/2015/TT-BTC, cá nhân có chứng chỉ nghiệp vụ có thể đề nghị cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan, hồ sơ gồm:

• Đơn đề nghị cấp mã số (mẫu);
• Bản sao bằng tốt nghiệp;
• Bản sao chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan;
• Bản sao CMND/CCCD;
• Ảnh màu 2×3.

⏱ Thời gian cấp mã số: trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

VII. Những điểm cần lưu ý khi thi và cấp chứng chỉ

• Chứng chỉ có giá trị vô thời hạn;
• Nếu muốn hành nghề đại lý thủ tục hải quan, cá nhân phải có mã số được cấp riêng (mã số này có thời hạn 3 năm và cần gia hạn);
• Việc sử dụng chứng chỉ sai mục đích (mượn tên, khai thuê không phép) có thể bị xử phạt theo quy định pháp luật.
• Chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan là điều kiện bắt buộc nếu bạn muốn làm việc cho đại lý thủ tục hải quan hoặc hành nghề khai thuê.
• Toàn bộ quy trình thi – cấp chứng chỉ và cấp mã số nhân viên khai hải quan hiện được thực hiện dưới sự quản lý của Cục Hải quan tỉnh/thành phố.

Những ai làm thủ tục nội bộ cho chính doanh nghiệp mình (không khai thuê) thì không bắt buộc phải có chứng chỉ này.

Hy vọng qua bài viết trên Xuất nhập khẩu Lê Ánh đã giúp bạn hiểu rõ về Chứng Chỉ Nghiệp Vụ Khai Hải Quan Là Gì? Có Giá Trị Ra Sao?.

Xuất nhập khẩu Lê Ánh – Địa chỉ đào tạo xuất nhập khẩu thực tế số 1 Việt Nam. Chúng tôi đã tổ chức thành công các khóa học xuất nhập khẩu tại TPHCM & Hà Nội và online, khóa học thanh toán quốc tế, khóa học khai báo hải quan điện tử, Khóa học purchasing, khóa học sales xuất khẩu hay khóa học báo cáo quyết toán hải quan, khóa Học Chứng Nhận Xuất Xứ Hàng Hóa (C/O) chuyên sâu... hướng dẫn thực hành và hỗ trợ cho hàng nghìn học viên, mang đến kiến thức và cơ hội làm việc trong ngành logistics và xuất nhập khẩu đến với đông đảo học viên trên cả nước.

Hotline: 0904.84.8855

Ngoài các khóa học xuất nhập khẩu - logistics chất lượng thì trung tâm Lê Ánh còn cung cấp các khóa học kế toán tổng hợp online - offline, khóa học hành chính nhân sự tại Hà Nội, TPHCM và online chuyên nghiệp chất lượng tốt nhất hiện nay.

Thực hiện bởi: XUẤT NHẬP KHẨU LÊ ÁNH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO XUẤT NHẬP KHẨU THỰC TẾ SỐ 1 VIỆT NAM